Phương pháp giảng dạy Stem – Một phương pháp dạy học rất nổi tiếng trên thế giới nhưng dạo gần đây mới được du nhập vào Việt Nam và đang trở nên nổi tiếng. Nếu bạn chưa biết về cách dạy học này, hãy tìm hiểu thật kỹ trong bài viết bên dưới của Kênh giáo dục Lê Quý Đôn. Chắc chắn bạn sẽ bạn sẽ thích thú bởi những lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại.
Khái niệm về dạy học STEM
Phương pháp giảng dạy stem là một phương pháp giảng dạy tập trung vào bốn lĩnh vực cốt lõi: Khoa học (Science), Công nghệ (Technology), Kỹ thuật (Engineering) và Toán học (Mathematics). Khái niệm này xuất phát từ việc thúc đẩy sự học tập tích hợp giữa các môn học này, nhằm giúp học sinh áp dụng kiến thức và kỹ năng của họ vào các tình huống thực tế, giải quyết vấn đề phức tạp, và phát triển tư duy sáng tạo. Dạy học STEM thường tập trung vào việc giải quyết các vấn đề thực tế bằng cách sử dụng kiến thức từ các lĩnh vực này.
Các yếu tố quan trọng trong dạy học STEM bao gồm:
- Tích hợp: Dạy STEM không phân chia môn học thành các khoảng thời gian riêng biệt, mà thường kết hợp kiến thức và kỹ năng từ nhiều lĩnh vực trong một bài học hoặc dự án.
- Vấn đề thực tế: Phương pháp giảng dạy STEM thúc đẩy học sinh nghiên cứu và giải quyết các vấn đề thực tế trong cuộc sống hàng ngày hoặc trong cộng đồng.
- Học tập dự án: Học sinh thường tham gia vào các dự án hoặc thí nghiệm thực hiện bởi họ, giúp họ hiểu sâu hơn về các khái niệm và ứng dụng thực tế của chúng.
- Sáng tạo và tư duy logic: Dạy học STEM khuyến khích sự sáng tạo và tư duy logic thông qua việc giải quyết vấn đề và xây dựng giải pháp.
- Học hỏi qua thất bại: Học sinh được khuyến khích không sợ thất bại và học hỏi từ những sai lầm, điều này thúc đẩy tinh thần thử nghiệm và cải tiến.
- Hợp tác và giao tiếp: giáo dục STEM thường tạo cơ hội cho học sinh hợp tác với nhau, chia sẻ ý tưởng và làm việc nhóm để giải quyết các vấn đề.
Dạy học STEM nhấn mạnh sự liên kết giữa kiến thức học thuật và thực tế, giúp học sinh phát triển kỹ năng cần thiết cho thế giới công nghệ cao và tạo ra sự hiểu biết sâu về thế giới xung quanh họ.
Xem thêm: Tiết lộ các phương pháp giảng dạy tiếng anh phổ biến và hiệu quả
Thế mạnh của phương pháp STEM
STEM sở hữu những ưu điểm vượt trội hơn hẳn so với một số cách dạy học hiện nay tại VIệt Nam. CÙng tìm hiểu kĩ hơn những ưu điểm đó là gì bên dưới.
Là phương pháp dạy học tích hợp các môn
Chương trình giáo dục stem tập trung vào việc kết hợp và ứng dụng kiến thức từ nhiều môn học khác nhau thay vì chỉ giảng dạy chúng một cách riêng rẽ. Nhờ phương pháp này, học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn biết cách áp dụng chúng trong thực tế. Thay vì chỉ hiểu lý thuyết, họ có cơ hội thực hành và làm chủ kiến thức một cách thành thạo.
Xem thêm: Tìm hiểu các phương pháp giảng dạy của giáo viên cực hiệu quả
Giáo dục STEM đề cao việc phát triển năng lực tự giải quyết vấn đề
Giáo dục STEM khuyến khích học sinh phát triển khả năng tự giải quyết vấn đề. Thay vì chỉ thu thập thông tin và ghi nhớ kiến thức, học sinh được khuyến khích tìm hiểu và áp dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề phức tạp. Điều này giúp họ trở thành những người tự tin, có khả năng giải quyết các thách thức trong cuộc sống và nghề nghiệp.
Phương pháp STEM đề cao phong cách học tập mới mẻ
Phương pháp giảng dạy stem thường thúc đẩy một phong cách học tập mới mẻ, tập trung vào việc học thông qua thực hành và thực hiện các dự án. Học sinh không chỉ ngồi trong lớp học và nghe giảng, mà tham gia vào các hoạt động thực tế, thí nghiệm, và dự án sáng tạo. Điều này tạo ra môi trường học tập thú vị, khám phá, và kích thích tư duy sáng tạo.
Lợi ích của phương pháp giáo dục STEM
Phương pháp giáo dục STEM mang lại nhiều lợi ích quan trọng. Trước hết, nó phát triển kỹ năng tự giải quyết vấn đề cho học sinh. Thay vì chỉ làm quen với kiến thức lý thuyết, họ được khuyến khích nghiên cứu và xây dựng giải pháp cho các thách thức thực tế.
Lợi ích tiếp theo là tích hợp kiến thức từ nhiều môn học khác nhau. Điều này giúp học sinh thấy được sự liên quan giữa các môn và cách chúng có thể áp dụng trong thế giới thực.
Giáo dục STEM cũng thúc đẩy tư duy sáng tạo, khám phá và hợp tác. Học sinh không chỉ học kiến thức mà còn kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, và lãnh đạo. Cuối cùng, phương pháp này tạo cơ hội áp dụng kiến thức vào cuộc sống hàng ngày và trong các ngành công nghiệp, giúp học sinh hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của kiến thức và ứng dụng thực tế của chúng.
Những lưu ý khi dạy học bằng phương pháp STEM
Một vài lưu ý khi sử dụng chương trình giáo dục stem mà bạn cần lưu ý:
- Hãy lập kế hoạch cho bài giảng STEM một cách cẩn thận, bao gồm mục tiêu học tập, tài liệu giảng dạy, và hoạt động thực hành. Đảm bảo rằng bạn đã chuẩn bị đủ tài liệu và thiết bị cho các hoạt động thực tế.
- Học sinh thường đặt nhiều câu hỏi trong quá trình học STEM. Vì vậy, hãy khuyến khích sự tò mò và đánh giá cao việc đặt câu hỏi để khám phá.
- Tạo không gian linh hoạt, cho phép học sinh tự do thử nghiệm ý tưởng và cách tiếp cận khác nhau. Không nên giới hạn họ bởi các quy tắc cứng nhắc.
- Sử dụng các phương pháp đánh giá sáng tạo để đánh giá kết quả học tập của học sinh, chứ không chỉ dựa vào bài kiểm tra truyền thống.
Lập kế hoạch cho các bài học STEM
Khi lập kế hoạch cho các chương trình giáo dục stem, bạn cần tuân theo các bước cụ thể. Đầu tiên, hãy xác định mục tiêu học tập rõ ràng cho bài học, điều này giúp học sinh biết được họ đang học gì và đạt được điều gì. Sau đó, chọn một chủ đề hoặc dự án phù hợp với mục tiêu và thúc đẩy sự quan tâm của học sinh.
Tiếp theo, thiết kế các hoạt động thực hành, thí nghiệm, và dự án. Đảm bảo bạn có đủ tài liệu và thiết bị để hỗ trợ các hoạt động này. Hãy luôn sẵn sàng hỗ trợ và hướng dẫn học sinh trong quá trình học tập STEM và cho phép sự điều chỉnh linh hoạt khi cần thiết.
Sử dụng quy trình thiết kế kỹ thuật trong dạy học STEM
Bên trên chúng ta đã cùng tìm hiểu dạy học stem là gì cùng những lợi ích nó mang lại. Tiếp theo chúng ta sẽ cùng đi vào từng bước thiết kế kỹ thuật khi dạy học bằng phương pháp này.
Hỏi
Bước đầu tiên trong phương pháp giảng dạy stem là đặt ra câu hỏi hoặc vấn đề cụ thể mà học sinh sẽ tìm hiểu. Điều này khuyến khích họ phát triển sự tò mò và đặt mục tiêu cho dự án của họ.
Tìm kiếm
Học sinh sẽ tiến hành nghiên cứu để thu thập thông tin và kiến thức liên quan đến câu hỏi hoặc vấn đề của họ. Các em sẽ tự thu thập thông qua việc đọc sách, tham khảo tài liệu trực tuyến, thực hiện cuộc thăm dò, hoặc thậm chí thảo luận với chuyên gia.
Tưởng tượng
Khi sử dụng phương pháp giảng dạy stem, hãy khuyến khích học sinh tưởng tượng và phát triển ý tưởng về cách giải quyết vấn đề hoặc trả lời câu hỏi đã đặt ra. Họ có thể vẽ hình, viết, hoặc trình bày ý tưởng của họ một cách sáng tạo.
Lên kế hoạch
Học sinh cần lập kế hoạch cụ thể cho việc thực hiện ý tưởng của họ. Điều này bao gồm việc xác định các bước cần thiết và tài liệu, đánh giá rủi ro và lập lịch thực hiện.
Tạo nguyên mẫu
Bước này đòi hỏi học sinh tạo ra một nguyên mẫu hoặc sản phẩm thực tế dựa trên kế hoạch của họ. Điều này có thể là một mô hình, thiết bị, chương trình máy tính, hoặc bất kỳ sản phẩm nào liên quan đến dự án.
Bài kiểm tra
Trong giáo dục stem, sau khi hoàn thành sản phẩm hoặc nguyên mẫu, học sinh cần tiến hành kiểm tra và đánh giá nó. Họ sẽ xem xét xem sản phẩm của họ có hoạt động như mong muốn và đáp ứng được mục tiêu ban đầu hay không.
Cải tiến
Nếu sản phẩm không hoàn hảo hoặc không đạt được kết quả mong muốn, học sinh cần xem xét và thực hiện cải tiến. Họ có thể điều chỉnh thiết kế, thay đổi phương pháp, hoặc thực hiện các cải tiến khác để đạt được mục tiêu.
Đánh giá học sinh trong cách dạy và học bằng phương pháp STEM
Đánh giá trong phương pháp giảng dạy STEM thường là một quá trình liên tục và linh hoạt, thúc đẩy sự phát triển toàn diện của học sinh và không chỉ tập trung vào kiến thức lý thuyết. Bài đánh giá sẽ dựa trên một số tiêu chí sau:
- Bài thuyết trình và trình bày: Đánh giá khả năng của học sinh diễn đạt ý tưởng, giải thích quy trình, và trình bày thông tin một cách rõ ràng và thuyết phục.
- Dự án và sản phẩm thực tế: Đánh giá sản phẩm hoặc dự án thực tế mà học sinh tạo ra trong quá trình học. Sản phẩm này có thể là mô hình, ứng dụng, thiết bị, hoặc bất kỳ sản phẩm nào liên quan đến dự án STEM của họ.
- Hợp tác và làm việc nhóm: khả năng của học sinh làm việc trong nhóm, giao tiếp, chia sẻ ý tưởng, và hỗ trợ đồng đội trong quá trình học tập.
- Giải quyết vấn đề: Đánh giá năng lực của học sinh qua việc đặt câu hỏi, nghiên cứu, phân tích thông tin, và tìm giải pháp cho các vấn đề phức tạp.
- Sáng tạo và tư duy logic: Đánh giá sự sáng tạo của học sinh trong việc tạo ra giải pháp mới và khám phá các cách tiếp cận khác nhau cho các vấn đề.
Phương pháp giảng dạy STEM với nhiều ưu điểm nổi bật đã và đang được áp dụng trong các nhà trường từ mầm non đến các cấp cao hơn. Tuy nhiên, trước khi áp dụng cách học này, hãy hiểu rõ bản chất và cách thức chúng hoạt động để sử dụng một cách hiệu quả và tối ưu nhất.
