Trong thời đại năng động và đa chiều như hiện nay, đặc biệt là trong cuộc thi quan trọng như thi THPT Quốc Gia, việc biết cách trình bày ý kiến và lập luận một cách logic và thuyết phục là rất quan trọng. Bằng việc áp dụng những nguyên tắc và kỹ thuật cụ thể, trong bài viết này, Lê Qúy Đôn sẽ giúp những người không chuyên văn nâng cao kỹ năng làm bài văn nghị luận xã hội, từ việc xây dựng cấu trúc đến sử dụng ngôn ngữ thích hợp và logic.
Một số kỹ năng cơ bản viết đoạn văn nghị luận xã hội
Việc viết một đoạn văn nghị luận xã hội không chỉ là kỹ năng quan trọng trong việc truyền đạt ý kiến mà còn là cách thuyết phục người đọc về quan điểm của bạn về một vấn đề cụ thể. Để thực hiện điều này một cách hiệu quả, có một số bước bạn có thể thực hành một số kỹ năng làm bài văn nghị luận xã hội sau:
- Xác định chủ đề: Trước hết, bạn cần xác định rõ chủ đề bạn muốn thảo luận. Điều này có thể liên quan đến các vấn đề xã hội, chính trị, kinh tế, môi trường, giáo dục, và nhiều lĩnh vực khác.
- Tìm kiếm thông tin và làm rõ quan điểm: Hãy tìm kiếm các tài liệu tham khảo, sách báo, và bài viết trực tuyến để giúp bạn hiểu rõ hơn về chủ đề và phát triển quan điểm của mình. Quan điểm của bạn cần được xây dựng trên cơ sở vững chắc và đánh giá khách quan.
- Cấu trúc đoạn văn: Sử dụng cấu trúc sau để viết đoạn văn nghị luận xã hội:
- Đặt vấn đề: Giới thiệu vấn đề và giải thích tại sao nó quan trọng.
- Đưa ra quan điểm: Trình bày quan điểm của bạn về vấn đề.
- Đưa ra bằng chứng: Cung cấp bằng chứng và lý do để chứng minh quan điểm của bạn.
- Phản đối những hiện tượng tiêu cực: Đưa ra lập luận để phản bác những hiện tượng tiêu cực và chứng minh quan điểm của bạn.
- Sử dụng ngôn ngữ thuyết phục: Sử dụng ngôn ngữ thuyết phục để truyền đạt ý kiến và thuyết phục người đọc chấp nhận quan điểm của bạn. Sử dụng từ ngữ, cụm từ, và câu văn thích hợp để đảm bảo tính logic và sự suôn sẻ của đoạn văn.
- Kết thúc đoạn văn: Kết thúc đoạn văn bằng cách tóm tắt lại quan điểm của bạn và để lại một ấn tượng mạnh mẽ với người đọc.
Kỹ năng làm bài văn nghị luận xã hội về một tư tưởng, đạo lý
Để hoàn thiện bài văn nghị luận xã hội về tư tưởng, đạo lý đúng chuẩn thì bạn cần đáp ứng các yêu cầu cùng thực hiện các kỹ năng làm bài văn nghị luận xã hội sau:
Yêu cầu chung của một bài nghị luận xã hội về tư tưởng, đạo lý
Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí đề cập đến các khía cạnh thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, và lối sống của con người.
- Yêu cầu về nội dung: Bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí xã hội phải rõ ràng giải thích, chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích… để làm sáng tỏ và phân biệt đúng sai của một tư tưởng, đạo lí cụ thể. Người viết cần thể hiện quan điểm, ý kiến, góc nhìn của mình về vấn đề này.
- Yêu cầu về hình thức: Bài viết cần tuân theo bố cục ba phần, có luận điểm rõ ràng, sâu sắc để làm sáng tỏ quan điểm, văn phong chính xác, sinh động, sắc sảo…
>> Xem thêm: Định Hình Tương Lai Với Ngành An Ninh Mạng: Tầm Quan Trọng & Triển Vọng
Các bước tiến hành bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí xã hội
Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý
- Đọc kỹ đề bài.
- Xác định rõ nội dung, yêu cầu của đề bài.
- Xác định phạm vi kiến thức.
- Xác định các thao tác lập luận chính (chứng minh, giải thích, so sánh, bác bỏ…).
- Xác định phạm vi dẫn chứng: từ thực tiễn đời sống.
Bước 2: Lập dàn ý
- Mở bài:
Dẫn dắt, giới thiệu tư tưởng, đạo lí cần thảo luận.
Trích dẫn tư tưởng, đạo lí từ đề bài.
- Thân bài:
Giải thích các khái niệm, các ý (nghĩa đen, nghĩa bóng) và rút ra ý khái quát của vấn đề.
Tránh sự trình bày chung chung ở phần này, vì đây là phần quan trọng, quyết định hướng đi của toàn bài.
Chứng minh: Đưa ra lý lẽ và dẫn chứng thuyết phục.
Bàn luận, mở rộng, nâng cao vấn đề.
Có thể đưa ra lý lẽ phản biện, bổ sung quan điểm để hoàn thiện vấn đề.
Liên hệ với bản thân, đưa ra bài học nhận thức và hành động.
- Kết bài:
Khẳng định lại vấn đề cần nghị luận.
Đánh giá, nhận xét của bản thân về vấn đề.
Bước 3: Viết bài văn nghị luận xã hội.
Bước 4: Đọc lại bài và sửa chữa những luận điểm chưa phù hợp.
>>> Xem thêm: Góc Tư Vấn: Các Ngành Khối A Cho Nữ Để Có Cơ Hội Việc Làm Tốt Hơn
Kỹ năng làm bài văn nghị luận về một hiện tượng xã hội
Để hoàn thiện bài văn nghị luận xã hội về hiện tượng xã hội đúng chuẩn thì bạn cần đáp ứng các yêu cầu cùng thực hiện các kỹ năng làm bài văn nghị luận xã hội sau:
Yêu cầu chung của bài viết nghị luận về hiện tượng xã hội
Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống xã hội là việc khám phá và phân tích một sự việc hoặc hiện tượng mang ý nghĩa quan trọng đối với xã hội, có thể được khen ngợi, chỉ trích hoặc cần được suy ngẫm.
- Yêu cầu về nội dung: Bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống cần nêu rõ sự việc và hiện tượng, phân tích các mặt sai, mặt đúng, mặt lợi, mặt hại của chúng, chỉ ra nguyên nhân và bày tỏ ý kiến, nhận định của tác giả. Việc sử dụng các ví dụ minh họa cần được chọn lọc cẩn thận để thể hiện và giáo dục.
- Yêu cầu về hình thức: Bài viết cần có cấu trúc mạch lạc, luận điểm rõ ràng, luận cứ chặt chẽ, phép lập luận phù hợp, và lời văn chính xác, sinh động.
Các bước tiến hành bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống xã hội
Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý
- Đọc kỹ đề bài để hiểu rõ yêu cầu.
- Xác định nội dung và phạm vi kiến thức cần tìm hiểu.
- Xác định các phương pháp lập luận chính (chứng minh, giải thích, so sánh, bác bỏ…).
- Xác định nguồn dẫn chứng từ thực tiễn cuộc sống.
Bước 2: Lập dàn ý
- Mở bài: Giới thiệu sự việc, hiện tượng cần thảo luận.
- Thân bài:
- Nêu thực trạng vấn đề:
Phạm vi, biểu hiện của sự việc hoặc hiện tượng.
Đối tượng và mức độ ảnh hưởng của nó.
-
- Phân tích nguyên nhân:
Trình bày nguyên nhân theo trình tự từ quan trọng đến phụ thuộc, từ trực tiếp đến gián tiếp.
Phân tích logic và hợp lý để hiểu rõ nguyên nhân và tác động của chúng.
-
- Trình bày hậu quả và ý nghĩa:
Đánh giá các hậu quả, ý nghĩa, và tác động của vấn đề.
-
- Đề xuất giải pháp:
Trình bày các giải pháp cụ thể và thực tế để giải quyết vấn đề.
-
- Rút ra bài học và liên hệ bản thân:
Phân tích bài học và liên hệ của tác giả với sự việc hoặc hiện tượng.
- Kết bài: Tóm lại vấn đề và đánh giá ý kiến cá nhân.
Bước 3: Tiến hành viết bài.
Bước 4: Đọc lại bài và sửa lỗi chính tả, sửa chữa câu từ.
>>> Xem thêm: Sống Sót Trong Ngành: Những Cơ Hội Và Khó Khăn Của Ngành Tâm Lý Học
Đoạn văn mẫu nghị luận về một tư tưởng, đạo lí (nghị luận về lòng biết ơn)
Lòng biết ơn là một giá trị tinh thần quan trọng, đòi hỏi chúng ta nhìn nhận và đánh giá đúng mức những điều tích cực mà chúng ta đã nhận được từ người khác và từ cuộc sống. Trong xã hội hiện đại, nơi mà sự tự lập và cá nhân hóa được đặt lên hàng đầu, lòng biết ơn thường bị lãng quên hoặc coi nhẹ. Tuy nhiên, tư tưởng này vẫn nên được coi trọng và nuôi dưỡng.
Lòng biết ơn không chỉ là biểu hiện của sự lịch sự và tôn trọng, mà còn là nguồn động viên và sức mạnh tinh thần. Khi ta biết ơn những gì mình có, ta trở nên biết ơn hơn, hạnh phúc hơn và tinh thần kháng khỏe hơn. Lòng biết ơn cũng giúp chúng ta nhìn nhận cuộc sống một cách tích cực hơn, đánh giá cao hơn những gì đã và đang xảy ra trong cuộc sống của mình.
Một trong những cách để nuôi dưỡng lòng biết ơn là thông qua việc nhìn lại quá trình phát triển của bản thân và nhận ra những đóng góp của người khác vào sự thành công của mình. Hãy nhớ rằng không có ai tồn tại và thành công một cách độc lập, mà mỗi thành tựu của chúng ta đều là sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm cả sự giúp đỡ và hỗ trợ từ những người khác.
Vậy nên, để xây dựng một xã hội với những giá trị nhân văn cao đẹp, chúng ta cần tôn trọng và nuôi dưỡng tư tưởng về lòng biết ơn. Bằng cách này, chúng ta có thể tạo ra một môi trường sống tích cực, đầy đủ lòng nhân ái và sự đồng cảm, giúp mọi người cảm thấy được quý trọng và động viên trong cuộc sống.
>>> Xem thêm: Tổng Hợp Các Ngành Khối D Đầy Triển Vọng, Dễ Kiếm Việc Hiện Nay
Đoạn văn mẫu nghị luận về hiện tượng xã hội (hiện tượng rối loạn lo âu gia tăng ở giới trẻ)
Hiện tượng rối loạn lo âu gia tăng ở giới trẻ đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại trong xã hội hiện đại. Áp lực từ cuộc sống, gia đình, trường học và xã hội ngày càng tăng cao, dẫn đến sự gia tăng đáng kể về tình trạng lo âu và rối loạn tâm thần ở các bạn trẻ. Vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển và hạnh phúc của họ.
Nguyên nhân chính của hiện tượng này có thể được tìm thấy trong áp lực và stress từ cuộc sống hàng ngày. Các yêu cầu về thành công, hoàn hảo và tự do cá nhân đặt ra cho giới trẻ ngày nay đôi khi là quá nặng nề và không thể đạt được. Áp lực từ gia đình và xã hội để đạt được kết quả cao trong học tập, công việc, và cuộc sống đời sống cũng góp phần làm gia tăng lo âu ở giới trẻ.
Ngoài ra, sự phụ thuộc vào công nghệ và mạng xã hội cũng là một nguyên nhân quan trọng khác. Việc tiếp xúc liên tục với thông tin, so sánh bản thân với những người khác trên mạng, và áp lực từ việc duy trì hình ảnh đẹp trên các trang mạng xã hội có thể tạo ra cảm giác bất an và lo lắng không cần thiết.
Để giải quyết vấn đề này, cần phải tăng cường giáo dục về sức khỏe tâm thần và kỹ năng làm chủ cảm xúc cho giới trẻ. Các cơ quan giáo dục và tổ chức xã hội cần hợp tác để cung cấp các dịch vụ hỗ trợ tâm lý và tạo ra môi trường hỗ trợ cho các bạn trẻ. Ngoài ra, việc giáo dục về việc quản lý stress, kỹ năng giao tiếp và tự chăm sóc sức khỏe tinh thần cũng cần được thúc đẩy để giúp giảm bớt tình trạng rối loạn lo âu ở giới trẻ và xây dựng một thế hệ mạnh mẽ và cân bằng hơn trong tương lai.
Qua các bước tiến hành bài nghị luận, từ việc xác định chủ đề, tìm kiếm thông tin, đến việc cấu trúc đoạn văn và sử dụng ngôn ngữ thuyết phục, chúng ta đã nhận thấy rằng mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một bài văn nghị luận có tính logic và thuyết phục. Việc rèn luyện kỹ năng làm bài văn nghị luận xã hội không chỉ là để trở thành những người viết giỏi mà còn là để trở thành những công dân tích cực, có khả năng tham gia vào cuộc trao đổi ý kiến, đóng góp vào sự phát triển của xã hội. Hy vọng rằng thông qua việc thực hành và áp dụng các kỹ năng làm bài văn nghị luận xã hội trong bài viết này, các bạn sẽ trở nên tự tin và thành thạo hơn trong việc viết các bài văn nghị luận xã hội trong tương lai.
>>> Xem thêm: Tìm Hiểu Ngành Quản Trị Lữ Hành Là Gì? Học Môn Nào Và Cơ Hội Ra Sao?
