Định hướng nghề nghiệp cho con là vấn đề mà các bậc cha mẹ vẫn luôn quan tâm. Cha mẹ nào cũng muốn con mình sau này có được một công việc ổn định, một tương lai tốt đẹp. Vì vậy, việc định hướng nghề cho con từ bé là rất quan trọng. Hôm nay hãy cùng Kênh giáo dục Lê Quý Đôn tìm hiểu về những cách định hướng nghề nghiệp cho con tốt nhất mà các bậc cha mẹ nên áp dụng.
Đâu là thời điểm thích hợp để định hướng nghề nghiệp cho con
Bất kỳ một hành trình nào cũng có điểm xuất phát, và hành trình hướng nghiệp cho con cũng không phải là ngoại lệ. Thông thường, cha mẹ sẽ là người chịu trách nhiệm nuôi dưỡng và đồng hành cùng con đến khi con 18 tuổi. Trong hành trình định hướng nghề nghiệp cho con cái sẽ chia làm hai giai đoạn sau đây:
Giai đoạn những năm đầu đời (khi trẻ từ 10 đến 14 tuổi)
Việc định hướng nghề nghiệp cho con nên bắt đầu ngay từ năm con 10 tuổi. Đây là lứa tuổi mà con bắt đầu hình thành các nét tính cách rõ rệt. Đây cũng là thời điểm vàng để con khám phá, tìm hiểu bản thân để từ đó có định hướng phù hợp cho tương lai sau này. Hướng nghiệp cho con trong giai đoạn này thì cha mẹ không nên chọn đúng ngành nghề hay áp đặt bất kỳ ngành nghề nào mà sau này để con đi theo. Cha mẹ cũng không nên đặt quá nhiều kỳ vọng hay ép con phải đi đúng theo nghề nghiệp cha mẹ mong muốn.
Thay vào đó, trong giai đoạn này, các bậc cha mẹ hãy nên dành thời gian quan sát các hoạt động của con, chú ý đến cảm xúc của con để hiểu sự hứng thú, sở thích, cá tính của con rõ hơn. Từ đó, cha mẹ sẽ có những định hướng nghề nghiệp cho con thông qua việc phát triển năng khiếu, sở thích và ưu điểm của con, mở rộng hiểu biết của con về thế giới nghề nghiệp trong tương lai.
Xem thêm: Hướng dẫn cách định hướng nghề nghiệp 2023
Giai đoạn định hướng nghề nghiệp cho con cụ thể (khi con từ 14 đến 17 tuổi)
Giai đoạn từ lúc con học lớp 9 đến lớp 11 sẽ là giai đoạn con điều chỉnh hành vi của bản thân sao cho phù hợp trong từng hoàn cảnh hoặc bắt chước, mô phỏng lại hành động của người khác. Việc hiểu được tâm lý của con, dạy con và định hướng nghề nghiệp cho con lúc này không đơn thuần là việc quan sát nữa mà cha mẹ cần phải kết hợp với việc trò chuyện với con để biết những nguyện vọng, mong muốn nghề nghiệp của con đang nghĩ là như thế nào.
Để có thể đồng hành cùng con trong giai đoạn này, cha mẹ cần chú ý đến khả năng của con ở từng môn học. Ví dụ như con học tốt các môn khoa học Tự nhiên hơn hay khoa học Xã hội hơn; con yêu thích và tham gia các hoạt động khác như thể dục, thể thao, văn nghệ, hội họa, … Việc nắm bắt được năng lực học tập của con trong từng môn học cũng là cách để cha mẹ định hướng khối thi, ngành nghề phù hợp với sở thích, năng khiếu và thế mạnh của con.
Trong giai đoạn này có một thời điểm “vàng” để định hướng nghề nghiệp cho con. Đó là giai đoạn cuối năm cấp 2 và đầu năm cấp 3. Đây là thời gian “vàng” để có thể hướng nghiệp cho tương lai của con. Bởi đây là lứa tuổi mà con bắt đầu định hình tính cách rõ rệt, là giai đoạn con khám phá thế giới xung quanh một cách chủ động, tìm hiểu bản thân để từ đó có định hướng phù hợp cho mình.
Tuy nhiên, cha mẹ cũng cần lưu ý rằng ở giai đoạn này con vẫn chưa đủ kỹ năng và trải nghiệm thực tế để nghiên cứu thông tin cũng như phân tích những thuận lợi, khó khăn trong tương lai một cách độc lập và chính xác nhất. Vì vậy sự đồng hành của cha mẹ là điều hết sức cần thiết trong giai đoạn này.
Xem thêm: Xu hướng nghề nghiệp 2023: Nghề nào lên ngôi nghề nào biến mất
Cha mẹ cần làm gì để định hướng nghề nghiệp cho con
Lắng nghe tâm tư nguyện vọng của con
Để giúp cho con định hướng nghề nghiệp, cha mẹ hãy bắt đầu bằng việc lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng của con. Cha mẹ nên dành nhiều thời gian để tâm sự, trò chuyện với con và đặt các câu hỏi như ước mơ của con là gì, con mong muốn trở thành ai trong tương lai. Từ đó, cha mẹ có thể nghiên cứu và tìm hiểu những ngành nghề mà con đang định hướng để xem liệu con có phù hợp và đáp ứng được yêu cầu của những ngành nghề đó hay không. Để có thể định hướng nghề cho con, cha mẹ cần dựa trên sở thích, khả năng, sở trường và khám phá thực tế để giúp con xây dựng một tương lai thành công ở phía trước.
Xem thêm: Định hướng nghề nghiệp theo thần số học cực chuẩn
Cùng con tìm hiểu về sở thích và những điểm mạnh
Việc nhận diện và khám phá ra những điểm mạnh của con là một nhiệm vụ đầy thách thức dành cho các bậc cha mẹ. Cha mẹ cần dành ra thời gian để tìm hiểu sở thích và khả năng học tập của con mình. Từ đó, cha mẹ có thể nắm bắt được những khía cạnh, sở trường đặc biệt mà con có thể chưa nhận ra. Quan trọng hơn, cha mẹ không nên hạn chế tiềm năng phát triển của con bằng cách “vô tình giới hạn” những điểm mạnh của con mình.
Cha mẹ hãy đồng hành cùng con trong việc phát triển những điểm mạnh tiềm năng của con, cùng con tìm hiểu về sở thích, những kỹ năng mà con muốn học. Từ đó, cha mẹ sẽ có cái nhìn sâu sắc và toàn diện nhất về con, định hướng nghề nghiệp cho con phù hợp nhất, khám phá tiềm năng bên trong con một cách tốt nhất và triệt để nhất.
Không ép buộc, để con tự lựa chọn nghề nghiệp
Thực tế đã chứng minh rằng, niềm vui và sự hài lòng trong công việc chỉ đến khi con có niềm đam mê và lòng nhiệt huyết đối với nghề nghiệp mà con đã chọn. Vì vậy, các bậc cha mẹ nên tôn trọng ý kiến nguyện vọng của con về định hướng ngành nghề cho con trong tương lai và tránh áp đặt con phải lựa chọn một ngành nghề nghiệp mà cha mẹ mong muốn.
Cha mẹ có thể đóng vai trò là người tư vấn cho con các lựa chọn ngành nghề dựa trên sở thích của con, kết hợp với tính cách, sở trường, năng khiếu và điều kiện gia đình. Điều này sẽ giúp cho con có thêm những góc nhìn đa chiều từ kinh nghiệm của cha mẹ để có thể phát triển một sự nghiệp thành công và đáp ứng đúng mong muốn của bản thân.
Hỗ trợ cho con tìm hiểu về ngành nghề mà mình chọn
Trong quá trình hỗ trợ con khám phá và định hướng nghề nghiệp cho con, cha mẹ cần hiểu rằng không thể nắm bắt được toàn bộ danh sách những công việc và ngành nghề hiện có, đặc biệt là với sự xuất hiện liên tục của những nghề mới trong xã hội hiện nay. Những công việc mà cha mẹ có thể xem là quan trọng ngày hôm nay có thể trở nên không cần thiết trong tương lai gần và thậm chí là lạc hậu.
Trong quá trình định hướng nghề nghiệp cho con, cha mẹ cần trở thành nguồn cung cấp thông tin đáng tin cậy về sự đa dạng của các ngành nghề trong xã hội. Cha mẹ có thể tìm kiếm thông tin về các nghề nghiệp hiện có trên internet với các từ khóa liên quan đến nghề nghiệp, khám phá các trang web tuyển dụng, diễn đàn doanh nghiệp, các tài liệu chuyên ngành để hiểu rõ hơn về môi trường làm việc cũng như là yêu cầu công việc và tiềm năng phát triển trong từng lĩnh vực khác nhau.
Với những kiến thức về nghề nghiệp được cập nhật liên tục, cha mẹ sẽ có thể giúp con của mình tiếp cận các ngành nghề trong tương lai với cái nhìn tổng quan và tạo ra khả năng khám phá những cơ hội mới cho con. Đồng thời, việc này cũng giúp con xác định sự quan tâm và phát triển cho hướng đi riêng của mình trong việc lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai gần.
Cho con tham gia trải nghiệm thực tế về ngành nghề mà con đã chọn
Để có thể định hướng nghề nghiệp cho con phù hợp, cha mẹ có thể tạo điều kiện cho con tham gia các sự kiện quan trọng liên quan đến nghề nghiệp như Career Days hay chương trình kiến tập hoặc thực tập của các trường Đại học và các doanh nghiệp uy tín hiện nay. Đây là những cơ hội vô cùng quý báu để con tiếp xúc với môi trường làm việc thực tế và khám phá các ngành nghề khác nhau, từ đó có thể đưa ra được định hướng riêng cho bản thân.
Việc tham gia các sự kiện thực tế này sẽ giúp con trực tiếp trải nghiệm và khám phá thế giới nghề nghiệp đa dạng trong xã hội hiện nay. Đây là những bước đi quan trọng để con có thể khám phá sự hứng thú và định hướng nghề nghiệp phù hợp nhất với bản thân mình. Cha mẹ phải luôn bên cạnh, hỗ trợ cho con trong quá trình này, để con có sự tự tin và thành công trên con đường nghề nghiệp mà con đã chọn.
Những điều cần lưu ý khi định hướng nghề nghiệp cho con
Để đảm bảo cho con có sự hứng thú và định hướng đúng đắn về nghề nghiệp của mình, cha mẹ cần lưu ý một số điểm quan trọng như sau:
- Rất nhiều bạn trẻ gặp tình trạng chán nản công việc, mất định hướng chỉ sau một vài năm đi làm khi chọn không đúng nghề. Với vai trò là cha mẹ, hãy thúc đẩy và tạo cảm hứng cho con, không áp đặt con vào một nghề mà con không thích.
- Điều quan trọng là cha mẹ cần hướng dẫn cho con tự chủ và định hướng nghề nghiệp dựa trên sở thích và khả năng của bản thân mình.
- Các bậc cha mẹ nên bắt đầu định hướng ngành nghề cho con từ sớm, tốt nhất là từ khi con còn học trung học cơ sở. Điều này sẽ giúp con có thời gian đủ để khám phá và chuẩn bị cho tương lai của mình.
- Nếu con đang là học sinh trung học phổ thông, cha mẹ hãy định hướng nghề nghiệp cho con trong thời gian sớm nhất để giúp con xác định được hướng đi đúng đắn và phát triển trong tương lai.
Định hướng nghề nghiệp cho con là việc vô cùng quan trọng và nó ảnh hưởng trực tiếp đến tương lai của con sau này. Vì vậy cha mẹ hãy đồng hành cùng con trong hành trình định hướng nghề nghiệp, hỗ trợ con hết mình và tuyệt đối đừng ép buộc con phải chọn ngành nghề mà con không thích. Đó sẽ là nền tảng vững chắc cho một tương lai tươi sáng của con sau này.
